Hopp til hovedinnhold 

Ut på tur

Fannaråkhytta

Den mest tåkete DNT-hytta.

Tåke er ei synleg samling små vassdropar eller iskrystallar som svever i lufta like over bakken. Eller du kan seie det slik: Tåke er som å vere pakka inn i ei sky. På Fannaråkhytta er det over 300 dagar med tåke i året.

– Sjølv om det er mange dagar med tåke, er det ikkje nødvendigvis tåke heile dagen, seier Ina Charlotte Moe optimistisk.

Ho ser ut vindauget på sitt vesle private krypinn, vegg i vegg med resepsjonen på Fannaråkhytta. Ei utsikt i særklasse – når ikkje tåka er der.

– Du ser Styggedalsryggen på andre sida her, seier ho og peikar.

– Styggedalstindane, Sentraltinden. Storen blir litt bak i der. Nokre gonger kan du sitje her og sjå folk på Styggedalstinden eller Storen.

Moe var styrar på Fannaråkhytta fram til årets sesong. Då leverte ho frå seg den nokså uvanlege stafettpinnen. For sjølv om det er fleire betjente hytter godt utanfor allfarveg, skil hytta på Fannaråken seg ut som Noregs høgstliggande turisthytte, 2068 meter over havet.

Over bre og bratte kneiker kjem gjester frå heile verda og i alle aldrar. Ei lita betening bur her oppe på skift nokre intense veker om gongen, så lenge hytta er open gjennom sommarsesongen. Dei serverer frukost og middag, bakar brød og bollar og ordnar med smått og stort.

På det meste er det gjerne over 100 overnattingsgjester her oppe, sjølv om sengeplassane ikkje tel meir enn 34.

 Reglane til Mattilsynet gjeld òg 2000 meter over havet. Difor er det sveitt stemning hos Marit Hindrum Grønningsæter når 80 grader varmt vatn skal gjere tallerkenar, glas og bestikk reine til neste servering.
 Det er framleis spor av sukkerbestillinga der ein utilsikta null gjorde at 40 kg blei til 400 kg. På grunn av krevjande logistikk er middagen den same kvar dag: Vilti (tidlegare kalla Joikakaker).

Så korleis hamna ei DNT-hytte på toppen av Fannaråken?

Historia starta i 1926, då Vêrvarslinga på Vestlandet bygde eit observatorium på toppen. DNT bidrog med pengar til prosjektet og fekk disponere eit rom om sommaren. Ei eiga turisthytte blei bygd ved sidan av observatoriet i 1934.

Gjestene kom og gjekk, men to vêrobservatørar var fast stasjonerte her oppe kvar einaste dag heilt fram til 1978. Ein av dei var Kjell Hauge frå Skjolden.

– Eg var sommarvikar to somrar og hadde to overvintringar i åra 1977 og 1978, fortel han over telefonen.

– Eg samlar berre på gode minne frå den tida. Ein tenkte gjerne ikkje på kor fint det eigentleg var då ein var der.

Hauge var 19 år då han starta i den noko uvanlege jobben, som òg hadde sine krevjande sider.

– Vi måtte ut og ta observasjonar kvar tredje time, utanom kl. 22. Då kunne ein sove frå 18.30 til 00.30. No forstår eg eigentleg ikkje at vi fiksa dette. Vi hadde sikkert 15 ulike vekkarklokker.

Basert på målingar gjort i perioden vêrstasjonen var bemanna er gjennomsnittstemperaturen i juli og august pluss 2,6 og 2,0 grader celsius. Resten av året er snitt-temperaturen negativ. Og så var det tåka.

– På hausten, når det var stilt, låg det gjerne ein tåkedott over toppen. Så snakka vi på telefon med dei nede i bygda. «Nei, det er no fint her», sa dei.

Vi måtte ut og ta observasjonar kvar tredje time, utanom kl. 22. Då kunne ein sove frå 18.30 til 00.30. No forstår eg eigentleg ikkje at vi fiksa dette. Vi hadde sikkert 15 ulike vekkarklokker.
– Kjell Hauge, tidlegare vêrobservatør på Fannaråken
 Linnea Tokheim pussar tennene like ved den gamle meteorologhytta, som no fungerer som sovesal for gjesten på Fannaråkhytta. I sovesalen finst det ikkje allverda av intimsone, noko Jens Stoltenberg fekk oppleve ei natt på tidleg i 2000-åra, då ein forundra nederlendar nappa han i skuldra og spurte: «Have you really been the Prime Minister of Norway?».
 Fannaråken lever opp til det tåkete ryktet sitt, her sett frå turen over Fannaråkbreen mot Sognefjellshytta.

Då vêrstasjonen blei lagd ned, tok DNT over bygningsmassen. Det som i si tid var heilårsbustad for vêrobservatørane, fungerer no som sovesal for gjester.

Sesongen på Fannaråkhytta varer i to månader frå slutten av juni, men sjølv om kalenderen viser sommar, kan vinteren halde eit fast grep om 2000-meters toppen. Det fekk dei to nye styrarane Tora Kyllingstad og Lars Petter Klem verkeleg kjenne på då dei skulle gjere hytta klar for sesongen. Dette var attpåtil deira aller første møte med staden.

– Vi gjekk på ski opp og måtte grave ut hytta. Vi såg ingenting dei første fire dagane, fortel dei.

Når vi snakkar med dei i starten av august, har dei blitt godt innkøyrde i rolla som styrarar. Arbeidsoppgåvene spenner breitt, og logistikken er eit kapittel for seg sjølv. Å vere vertskap på den høgstliggande turisthytta i Noreg omtalar dei likevel som ei takksam oppgåve.

– Folk har fått av seg alt agg på veg opp.

Gjennom sommaren har vêrgudane vore rause med sikt og utsikt.

– Vi var førebudd på at det skulle vere tåke heile tida. Vêret har vore mykje betre enn venta. Sjølv om det er tåke, får vi ofte nokre glimt med sol og utsikt.

Og medan vi snakkar om sola, her kjem ho. Gjennom skjermen syner dei fram Hurrungane i all si prakt. Styrarparet har ei klar oppmoding.

– Ikkje sjå på vêrmeldinga, det blir ofte finare enn ho seier. Vi har ikkje avlyst breføring ein einaste dag. Vi har hatt surt og kanskje litt kjipt vêr, men ikkje farleg vêr – så lenge ein kler seg godt. Vi får mange avbestillingar fordi folk har sett på varselet ei veke fram i tid. Mange går glipp av ei fin oppleving.

Litt ruskevêr treng heller ikkje vere negativt, meiner dei. 

– Det er gjerne dei turane ein hugsar best, og vi merkar at det blir ekstra hyggeleg stemning inne på hytta når det er litt kjipt ute.

Vi får mange avbestillingar fordi folk har sett på varselet ei veke fram i tid. Mange går glipp av ei fin oppleving.
– Tora Kyllingstad og Lars Petter Klem, styrarar på Fannaråkhytta
 Den britiske familien Charlton las om Fannaråken på Lonely Planet, og no står dei her og ser utover. Dei tykkjer det er «amazing» at du kan kome opp hit og få servert mat og ei seng å sove i.

Du vil kanskje også like:

  • Kråkenes fyr

    Kråkenes fyr

    Den mest stormfulle DNT-hytta.

    Les mer
  • Lindmo

    Lindmo

    Når naturen kaller, svarer talkshowdronningen ANNE LINDMO et rungende «ja».

    Les mer
  • Oh, Lord

    Oh, Lord

    På en fjellhylle høyt over Skarvheimen ligger en gammel steinbu. Her kan du bo som en lord.

    Les mer